Günümüzde gayrimenkul sahipleri ve müteahhitler arasında sıkça başvurulan bir yöntem olan kat karşılığı inşaat sözleşmesi, her iki taraf için de kazançlı olabilecek bir iş birliği sunar. Ancak bu sürecin sorunsuz ilerlemesi ve hak kayıplarının yaşanmaması için dikkat edilmesi gereken birçok önemli nokta vardır. Bu yazımızda, kat karşılığı nedir, nasıl işler ve tarafların nelere dikkat etmesi gerektiğini adım adım ele alıyoruz.
Kat karşılığı, arsa sahibi ile müteahhit arasında yapılan bir anlaşmadır. Bu anlaşma kapsamında arsa sahibi, arsasını müteahhide verir; müteahhit de arsa üzerine bina yapar ve belirli sayıda bağımsız bölümü (daire, dükkan vb.) arsa sahibine teslim eder. Kısacası, arsa sahibi arsasını verir, karşılığında yeni binadan pay alır; müteahhit ise dairelerin bir kısmını satarak gelir elde eder.
Tarafların Anlaşması: Arsa sahibi ile müteahhit, hangi şartlarda anlaşacaklarını belirler. Arsa payı karşılığında yapılacak bağımsız bölümlerin oranı bu noktada netleşmelidir.
Sözleşme Hazırlığı: Noter veya avukat eşliğinde hazırlanan kat karşılığı inşaat sözleşmesi, tüm detayları kapsamalıdır.
Ruhsat ve Proje Aşaması: Müteahhit, gerekli mimari projeleri hazırlar ve ilgili belediyeden inşaat ruhsatını alır.
İnşaat Süreci: İnşaat tamamlanır ve belirlenen bölümler arsa sahibine, kalan bölümler müteahhide geçer.
Tapu Paylaşımı: İnşaat tamamlandıktan sonra tapular, sözleşmeye uygun şekilde taraflara dağıtılır.
Kat karşılığı inşaat sözleşmesi görünüşte basit gibi dursa da, birçok hukuki ve teknik detayı içerir. İşte bu süreçte dikkat edilmesi gereken temel unsurlar:
Hangi daire veya dükkanların kime ait olacağı açıkça belirtilmelidir.
İnşaatın ne kadar sürede tamamlanacağı sözleşmede yer almalıdır.
Gecikme durumunda uygulanacak cezai şartlar yazılmalıdır.
Daha önce tamamladığı projeler incelenmeli,
Mali durumu araştırılmalı,
İlgili sektörde bilinen, referansları olan firmalar tercih edilmelidir.
Belediyeden alınan ruhsatlar kontrol edilmeli,
Mimari proje arsa sahibiyle paylaşılmalı,
Bağımsız bölümlerin yerleri ve büyüklükleri açıkça anlaşılmalıdır.
Arsanın tapusu üzerinde herhangi bir ipotek, haciz veya şerh olup olmadığı incelenmelidir.
Sözleşme öncesi tapu müdürlüğünden güncel tapu kaydı alınmalıdır.
İnşaat tamamlandığında teknik bir heyetle geçici kabul yapılmalıdır.
Eksik veya hatalı işler belirlenip tutanak altına alınmalıdır.
Kat karşılığı inşaat anlaşmaları, doğru yapıldığında hem arsa sahibi hem de müteahhit için kârlı bir yatırım modelidir. Ancak bu süreçte her iki tarafın da profesyonel destek alması, yasal süreçleri doğru yönetmesi ve ayrıntılara dikkat etmesi büyük önem taşır. Unutmayın, sağlam bir sözleşme ve güvenilir bir iş ortağı, gelecekte yaşanabilecek sorunların önüne geçmenin en etkili yoludur.
